سطح حمایت و مقاومت چیست؟

مفاهیم حمایت و مقاومت بدون تردید دو مورد از مهم‌ترین سرفصل‌های تحلیل تکنیکال هستند. این اصطلاحات توسط سرمایه‌گذاران برای اشاره به سطوح قیمتی در نمودارها استفاده می‌شود که  این سطوح به عنوان موانع عمل می‌کنند و مانع از آن می‌شوند که قیمت دارایی به یک جهت خاص سوق یابد.

 در ابتدا توضیح و شناسایی این سطوح آسان به نظر می‌رسد؛ اما همانطور که خواهید فهمید، حمایت و مقاومت می‌تواند اشکال مختلفی داشته باشد و تسلط بر این مفهوم دشوارتر از آن است که در ابتدا نشان داده شده است.

نکات کلیدی

ـ تحلیلگران تکنیکال از سطح حمایت و مقاومت برای شناسایی نقاط قیمتی در نمودار استفاده می‌کنند که در آن احتمال توقف یا تغییر روند غالب وجود دارد.

ـ حمایت در جایی رخ می دهد که انتظار می‌رود روند نزولی به دلیل تراکم تقاضا متوقف شود.

ـ مقاومت در جایی رخ می‌دهد که انتظار می‌رود روند صعودی به طور موقت به دلیل تراکم عرضه متوقف شود.

ـ روان شناسی بازار نقش مهمی را در تحلیل اجرا می کند. به این صورت که سرمایه گذاران، روند گذشته را به یاد می آورند و نسبت به تغییر شرایط واکنش نشان می دهند تا بتوانند نوسان آینده بازار را پیش بینی کنند.

ـ نواحی حمایت و مقاومت را می‌توان با استفاده از روند (trendlines) و میانگین متحرک (moving average) در نمودارها شناسایی کرد.

تعریف حمایت و مقاومت

حمایت یک سطح قیمتی است که انتظار می‌رود روند نزولی به دلیل تراکم تقاضا یا میل افراد به خرید، متوقف شود. با کاهش قیمت دارایی‌ها یا اوراق بهادار، تقاضا برای سهام افزایش می‌یابد، بنابراین خط حمایت ایجاد می‌شود. همینطور، مناطق مقاومت نیز به دلیل میل به فروش، هنگام افزایش قیمت‌ها به وجود می‌آیند. هنگامی که یک ناحیه حمایت یا مقاومت شناسایی شد، این سطوح می‌توانند به عنوان پتانسیلی برای نقاط ورود یا خروج باشند؛ زیرا پس از رسیدن قیمت به نواحی حمایت یا مقاومت دو حالت بوجود می‌آید:

1. شکست ناحیه و عبور از آن
2. واکنش قیمت نسبت به ناحیه و تغییر جهت آن

مثال

سطح مقاومت

برای مثال سهم خپارس از اردیبهشت ماه سال 96 سطح قیمتی 1243 تومان را نتوانست رد کند. این سهم بین سال‌های 96 تا 98 چهار بار به این سطح قیمت نزدیک شد؛ اما در هر سه دفعه نتوانست قیمتی بالاتر از آن را ببیند. در این حالت سرمایه‌گذاران سطح قیمت نزدیک به 1243 تومان را سطح مقاومت می‌نامند. همانطور که در نمودار زیر مشاهده می‌کنید سطح مقاومت  به عنوان یک سقف در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا این سطح، نشان دهنده منطقه ای است که سهم نمی‌تواند از آن عبور کند.

سطح حمایت 

سطوح حمایت در آن طرف سکه قرار دارند و به سطوحی گفته می‌شود که از پایین آمدن قیمت جلوگیری می‌کنند. همانطور که در نمودار زیر مشاهده می‌کنید، شناسایی سطح حمایتی می‌تواند به عنوان یک فرصت خرید شناخته شود؛ زیرا این منطقه به طورکلی منطقه‌ای است که با افزایش تقاضا توسط فعالان بازار همراه است. در نمودار زیر که مربوط به سهم فولای است سطح قیمتی 222 تومان چندین بار به عنوان سطح حمایت عمل کرده است و بعد از برخورد با آن روند قیمتی سهم تغییر جهت داده و حرکت صعودی خود را آغاز نموده است.

خط روند

روند از رشد و افت قیمت تشکیل می‌شود و جهت آن‌ می‌تواند صعودی یا نزولی باشد. خط روند باتوجه به جهت روند قابل ترسیم است. در صورتیکه روند صعودی باشد، باید دره‌ها و در صورتیکه نزولی باشد، باید قله‌ها را به هم وصل کرد تا خط روند ایجاد شود. به عنوان مثال،‌ همانطور که در نمودار سهم وتجارت مشخص است، یک خط روند می‌تواند به عنوان حمایت عمل کرده و قیمت را به سمت بالا هدایت کند.

از سوی دیگر، هنگامی که بازار روند نزولی را طی می‌کند، معامله‌گران شاهد یک سری قله‌های نزولی خواهند بود و سعی می‌کنند این قله‌ها را با خط روند به یکدیگر متصل کنند. هنگامی که قیمت به خط روند نزولی نزدیک می‌شود، اکثر سرمایه‌گذاران انتظار خواهند داشت که قیمت دارایی پس از برخورد به خط روند، تغییر جهت داده و به روند نزولی خود ادامه دهد.

بسیاری از تکنیکالیست‌ها از سطح حمایت و مقاومت شناسایی شده خود برای انتخاب نقاط ورود/ خروج استفاده می‌کنند؛ زیرا این مناطق اغلب بیشترین تاثیر را در جهت قیمت دارایی دارند.

اعداد رند

یکی دیگر از ویژگی شناخته شده سطح حمایت/ مقاومت، سخت بودن عبور قیمت از اعداد رند مانند 100، 200، 300 تومان و... است. بیشتر معامله‌گران بی‌تجربه تمایل به خرید یا فروش دارایی‌ها در قیمت‌های رند دارند؛ زیرا احتمالا احساس می‌کنند سهام در چنین سطوحی منصفانه ارزش‌گذاری شده‌اند. بیشتر قیمت‌های هدف یا سفارش‌های حد ضرر معامله‌گران حقیقی یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ، به جای قیمت‌هایی مانند 123 تومان، در سطوح قیمتی رند قرار می‌گیرند. این عدد‌های رند به عنوان موانع قیمتی قوی عمل می‌کنند؛ زیرا از آنجایی که معامله‌گران احساساتی هستند، بیشتر سفارش‌های خود را در این قیمت‌ها ثبت می‌کنند.

میانگین متحرک (Moving Average)

اکثر تکنیکالیست‌ها از شاخص‌های مختلف تحلیل تکنیکال مانند میانگین متحرک برای پیش‌بینی نوسان قیمت در آینده استفاده می‌کنند. همان‌طور که در نمودار زیر مشاهده می‌کنید، میانگین متحرک یک خط دائما در حال تغییر است و به سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد حمایت و مقاومت را شناسایی کند. البته باید تعداد روزهای میانگین متحرک را به گونه‌ای مشخص کرد که قیمت در گذشته به آن واکنش داشته است. 

روش‌های استفاده از میانگین متحرک

به‌طور کلی، سرمایه‌گذاران انتظار دارند زمانی که خط میانگین متحرک بالای قیمت قرار دارد، روند قیمت نزولی و زمانی که خط میانگین متحرک پایین قیمت قرار دارد، روند قیمت صعودی باشد. همچنین خط میانگین متحرک نیز به تنهایی می‌تواند به عنوان یک حمایت یا مقاوت عمل کند.

سایر شاخص‌ها

در تحلیل تکنیکال، شاخص‌های زیادی برای شناسایی موانع عملکرد قیمت‌های آینده وجود دارند. این شاخص‌ها در ابتدا پیچیده به نظر می‌رسند و برای استفاده موثر به تجربه و تمرین نیاز دارند. فارغ از پیچیدگی شاخص، تفسیر موانع شناسایی شده باید مطابق با آن‌چه از طریق روش‌های ساده‌تر به دست می‌آید باشد.

نمودارهای قیمت به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند تا مناطق حمایت و مقاومت را به صورت دیداری شناسایی کنند و ‌آن‌ها با استفاده از این نمودارها در مورد اهمیت این سطوح قیمت سرنخ می‌گیرند. به طور خاص، آن‌ها به موارد زیر توجه می‌کنند:

تعداد تماس با نقاط حمایت/مقاومت 

هر چند بار که قیمت با یک ناحیه حمایت یا مقاومت تماس داشته باشد، آن ناحیه قیمتی از اهمیت بیشتری برخوردار است. وقتی قیمت‌ برای چندین دفعه با یک سطح حمایت یا مقاوت برخورد می‌کند، خریداران و فروشندگان بیشتری متوجه اهمیت آن می شوند و بنابراین تصمیم‌های سرمایه‌گذاری خود را بر اساس این سطوح تنظیم می‌کنند

حجم معاملات

هرچه حجم معاملات خرید و فروش در یک سطح قیمتی بیشتر باشد، حمایت یا مقاومت آن قوی‌تر خواهد بود. وقتی فعالیتی در حجم بالا اتفاق بیفتد و بعد از آن قیمت کاهش یابد، احتمالا فروش زیادی در صورت بازگشت قیمت به آن سطح اتفاق خواهد افتاد، به این دلیل که مردم خیلی راحت‌تر هستند که سرمایه‌گذاری خود را در نقطه سربه سر به اتمام برسانند تا این‌که ضرر کنند.

برای مثال سهم فولاد در تاریخ 7 و 8 شهریورماه سال 1400 را مشاهده می‌کنیم که در این دو روز، حجم معامله بالایی رخ داده و قیمت به سمت پایین کاهش پیدا کرده است. بعد از آن قیمت دو بار به سمت این محدوده حرکت کرده و آن را تست کرده است؛ اما این محدوده به دلیل آنکه با حج معامله بالایی ایجاد شده است، قوی‌تر عمل کرده و قیمت نتوانسته است از آن عبور کند.

زمان

اگر مناطق حمایتی و مقاومتی در مدت زمان طولانی و به طورمنظم واکنش داشته باشند اهمیت بیشتری خواهند داشت.

سخن آخر

سطوح حمایت و مقاومت یکی از مفاهیم کلیدی است که توسط تحلیل‌گران تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرد و اساس طیف گسترده‌ای از ابزارهای تحلیل تکنیکال را تشکیل می‌دهد. حمایت و مقاومت شامل یک سطح حمایتی است که می‌توان آن را کف قیمت سرمایه‌گذاری دانست. قیمت‌ها کاهش می‌یابند و سطح حمایت را تست می‌کنند که در این صورت قیمت یا تغییر جهت می‌دهد یا سطح حمایت را شکسته و به سمت پایین می‌رود تا به حمایت بعدی برسد. همچنین شامل یک سطح مقاومت که می‌توان آن را سقف قیمت سرمایه‌گذاری دانست. 

تعیین سطوح حمایت در آینده می‌تواند بازده سرمایه‌گذاری را به شدت بهبود بخشد چرا که به سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد قیمت می‌تواند از چه سطحی تغییر جهت داده و به سمت بالا حرکت کند. پیش‌بینی سطح مقاومت نیز می‌تواند سودمند باشد به این دلیل که این یک سطح قیمتی است که سرمایه‌گذاران در این سطح تمایل زیادی به فروش سهم خود دارند و قیمت می‌تواند از آن شروع به کاهش کند.