روش­‌های مدیریت ریسک برای معامله­‌گران

مدیریت ریسک به کاهش ضرر کمک می­کند و مانع از دست رفتن اصل سرمایه ­ی فرد می­ شود. به طور کلی ریسک زمانی ایجاد می­شود که بازده مورد انتظار با بازده واقعی که درعمل اتفاق می ­افتد دچار تفاوت می­ شود که می ­تواند به نفع سرمایه­ گذار یا به ضرر او باشد. عموما وقتی از ریسک حرف می زنیم، منظور ریسکی است که به ضررما تمام می ­شود. اولویت اول در سرمایه گذاری، حفظ اصل سرمایه و ضرر نکردن است که با مدیریت ریسک صورت می­ پذیرد و در قدم بعدی، می ­توان به کسب درآمد و سود بیشتر نیز فکر کرد. این امر اغلب نادیده گرفته می­ شود.

به هرحال، معامله­ گری که تا امروز از بازار سود گرفته، اگر استراتژی مدیریت ریسک مناسبی نداشته باشد، ممکن است تنها در یک یا دو معامله‌ی بد همه را از دست بدهد. پس بهترین روش برای کاهش ریسک بازار چیست؟ در ادامه به برخی از استراتژی­های ساده که می­تواند به مدیریت ریسک و حفظ سود کمک کند می­ پردازیم.

نکات کلیدی این مقاله

• معامله­ گری می‌تواند برای شما هیجان انگیز و سودآور باشد تا زمانی که بتوانید تمرکز داشته باشید، دقت و تلاش زیاد داشته باشید و احساسات خود را کنترل کنید. 
• بهترین معامله­ گران همواره از روش­های مدیریت ریسک استفاده می­ کنند تا از ضررهای جبران ناپذیر جلوگیری کنند. 
• لازمه یک استراتژی هدفمند، در نظر داشتن حد ضرر، حد سود و استفاده از اختیار فروش است. 

برای معاملات خود برنامه­ ریزی کنید          

همانطور که ژنرال نظامی چینی سان تزو گفت: "هر نبرد قبل از وقوع جنگ برنده دارد." این عبارت حاکی از آن است که  برنامه­ ریزی و استراتژی شما باعث موفقیت می­ شود نه خود جنگ. بطور مشابه معامله­ گران موفق نیز به این جمله معتقدند: "معامله­ ی خود را برنامه ریزی کنید و طبق همان برنامه ­ریزی پیش روید". دقیقا مثل جنگ، این برنامه ­ریزی و استراتژِی است که تفاوت بین موفقیت و شکست را ایجاد می­ کند. 

گذاشتن حد ضرر و حد سود دو روش کلیدی است که معامله­ گران می ­توانند در برنامه ­ریزی معاملاتی خود از آن­ها استفاده کنند. معامله­ گران موفق می­ دانند که یک سهم را در چه قیمتی قرار هست بخرند و بفروشند. حال می­ توانند بازده سهام را در صورتیکه قیمت به هدف برسد و ضرر آن در صورتی که معامله با ضرر همراه باشد را اندازه گیری کنند. اگر بازده احتمالی سهم در مقابل ضرر احتمالی آن جذاب تر باشد اقدام به خرید می‌کنند. برای مثال اگر سهم در صورت سود 30 درصد سود بدهد و در صورت ضرر تنها 10 درصد پایین برود این معامله جذاب خواهد بود. 

برعکس معامله­ گران ناموفق اغلب بدون داشتن هیچ تصوری از نقاط فروش، سود یا زیان وارد معامله می­ شوند. این احساسات هستند که برای آن‌ها تصمیم­گیری می­ کنند. در نتیجه وقتی ضرر کنند برای جبران ضرر و به امید برگشت پول از دست رفته تحریک می‌شوند که سهم خود را نگه دارند و یا بازهم خرید کنند تا میانگین خریدشان کم شود و اگر هم به سود برسند بدنبال گرفتن سود بیشتر از بازار، بی ­پروا سهم ­های خود را نگه می­ دارند، که در حالت اول امکان دارد شخص مدت‌ها در باتلاق ضرر گیر کند و در حالت دوم هم ممکن است سود وی از دست برود.

گذاشتن حد ضرر و حد سود

حد ضرر نقطه­ ای است که فرد با متحمل شدن مقداری ضرر سهام خود را می­ فروشد. این امر زمانی رخ می­ دهد که حرکت سهم طبق انتظار فرد پیش نرود. حد ضرر این ذهنیت اشتباه که سهم من یک روزی برمی­ گردد و به سود می‌رسد را از فرد دور کرده و جلوی ضرر زیاد را می­ گیرد. به عنوان مثال اگر سهم محدوده حمایتی خود را از دست بدهد معامله­ گران سهام خود را می­ فروشند و این نقطه به عنوان حد ضرر تلقی می­ شود. 

از طرف دیگر، حد سود قیمتی است که معامله­ گر سهام خود را به همراه سود می­ فروشد. این زمانی است که یک موج صعودی تشکیل شده باشد و معامله‌ی فرد همراه با سود باشد. به عنوان مثال ممکن است وقتی قیمت در یک روند صعودی به یک مقاومت کلیدی نزدیک می­ شود، افراد قبل از رسیدن به این محدوده اقدام به فروش سهم می ­کنند. 

چگونه حد ضرر را بطور موثرتری تنظیم کنیم؟

تعیین نقاط حد ضرر و حد سود اغلب با استفاده از تحلیل تکنیکال انجام می­ شود اما تحلیل بنیادی نیز می­ تواند در تعیین زمان ورود یا خروج نقش کلیدی داشته باشد. به عنوان مثال، وقتی سرمایه ­گذار خبری را می­ شنود که ممکن است بر قیمت سهمی که دارد تاثیر منفی بگذارد، با صرف نظر از اینکه قیمت به حد سود رسیده است یا نه، سعی می­ کند سهم خود را بفروشد.

یکی دیگر از روش­های عالی برای تعیین حد ضرر و حد سود روی خطوط حمایت و مقاومت است. این سطوح را می ­توان با استفاده از قله ­ها و دره ­های قبلی که با حجم معاملات قابل توجه و بیشتر از حد معمول ایجاد شده است شناسایی کرد. به عنوان مثال وقتی در یک سطح حمایتی اقدام به خرید سهم می ­کنیم، حد ضرر را باید زیر محدوده حمایتی قرار داد تا در صورتیکه این حمایت از دست رفت با کمی ضرر سهم را بفروشیم.

نکات قابل توجهی که باید هنگام تعیین حد سود و ضرر رعایت شود:

• برای سهم ­هایی که نوسان بیشتری دارند باید از میانگین متحرک بلندمدت‌تر استفاده کرد چرا که سهم میانگین‌های کوتاه مدت خود را زیاد می‌شکند و این موضوع می‌تواند باعث شود که ما فکر کنیم حد ضرر فعال شده در صورتی که این اتفاق نیفتاده و صرفا نوسانات زیاد سهم موجب شکست شده است. در میانگین‌های متحرک بلندمدت‌تر شکست دیرتر اتفاق می فتد.
• هرچقدر که افق زمانی سرمایه‌گذاری ما بلندتر باشد باید به همان میزان میانگین متحرک بلندمدت تری را استفاده کنیم تا سیگنال‌های پرتعداد کوتاه مدتی دریافت نکنیم.
• حد ضرر را با توجه به نوسانات بازار تنظیم کنید. در شرایط نوسانی بازار که قیمت سهام نوسان زیادی دارد می ­توان حد ضرر را دورتر به قیمت خرید گذاشت و در شرایطی که نوسانات کم است می‌توان حد ضرر را نزدیک به قیمت خرید گذاشت.
• حدضرر نباید زیاد نزدیک رنج قیمتی فعلی سهم باشد چرا که ممکن است بی دلیل و به خاطر نوسانات طبیعی سهم، فعال شود.

محاسبه بازده مورد انتظار

تعیین حد ضرر و حد سود برای محاسبه بازده مورد انتظار ضروری است. این یک روش سیستماتیک برای مقایسه سهم ­های مختلف است و در انتخاب سهمی که سودآوری بیشتری دارد کمک می کند. یعنی معامله ­گر می­ تواند از بین مثلا 5 سهمی که در نظر دارد ورود کند، حدضرر و حد سود همه را تعیین کند و با استفاده از این اطلاعات سهمی را بخرد که با در نظر گرفتن ریسک و بازده و احتمالات بازده مورد انتظار بالاتری دارد. (ریسک به ریوارد کمتری دارد.)

محاسبه بازده مورد انتظار با استفاده از فرمول زیر انجام می ­شود:

(مقدار ضرر * احتمال ضرر به درصد) + (مقدار سود به درصد *احتمال سود به درصد)=بازده مورد انتظار

احتمال سود یا ضرر را می­ توان با استفاده از شکست­های حمایت و مقاومتی که در گذشته داشته است و همچنین عوامل بنیادی پیش­بینی کرد. 

متنوع سازی و پوشش ریسک

برای بیشتر بهره بردن از معاملات خود و کاهش ریسک تخم مرغ­ هایتان را در یک سبد قرار ندهید. اگر همه­ ی سرمایه خود را فقط در یک سهم سرمایه­ گذاری کنید، خود را مستعد یک ضرر بزرگ کرده ­اید. بنابراین باید به یاد داشته باشید که سرمایه خود را در صنایع و سهم­ های مختلف بازار سرمایه­ گذاری کنید. علاوه ­بر آن قانونی برای خود تعیین کنید که بیش از یک مقدار مشخص از سرمایه را وارد یک سهم نکنید.

خرید اوراق اختیار فروش نیز می­تواند مثل بیمه کردن سهام باشد و جلوی ضرر شما را بگیرد. اوراق اختیار فروش به شما این حق را می ­دهد که بتوانید در یک تاریخ مشخص سهام را با قیمت از قبل تعیین شده­ ای بفروشید و با این کار، حداقل سود خود را تضمین کنید.

کلام آخر

معامله­ گران قبل از خرید سهم باید نقاط خرید و فروش خود را بدانند و با تعیین حد ضررهای موثر مقدار ضرر و تعداد دفعات خروج بی مورد از معامله را تا حد ممکن کاهش دهند. پس، حتما برنامه معاملاتی خود را از قبل تعیین کنید تا از قبل بدانید که برنده این نبرد هستید.